از آغاز انقلاب
۱۳۵۷ تاکنون دگراندیشان دینی با فشار و تعرض و آزار حکومت اسلامی روبرو بوده اند. نه
تنها ایرانیان بهایی و یهودی و مسیحی و زرتشتی که حتی اهل تسنن و دیگر فرقه های اسلامی
چون اهل حق و درویشان گنابادی و حتی شیعیانی که به نام های ملی ـ مذهبی یا روشنفکر
دینی شناخته می شوند، از آزارها و سرکوب ها درامان نبوده اند. اما با این همه
محدودیت ها بویژه برای مسیحیان ، آنان در کلیساهای خانگی جمع میشوند و نیایش
میکنند.کلیسای خانگی در واقع همان خانه های پیروان مسیحیت است که به سبب ناامنی هایی
که برای نوکیشان مسیحی در کلیساها پدید آمد، این افراد مراسم نیایش و عبادت خود را
به خانه ها انتقال دادند.
سازمان بینالمللی
«درهای باز- Open Doors» در گزارش سالانه خود برای سال ۲۰۱۳ اعلام میکند که فشار بر مسیحیان
در سراسر جهان در این سال افزایش یافته است. در این میان ایران از نظر آزار و اذیت
مسیحیان در میان ده کشور اول است.
بر اساس این گزارش
سالانه که روز چهارشنبه، ۱۸ دیماه، منتشر شد، ۵۰ کشور در دنیا هستند که بیش از همه
نگاه و رفتاری خصمانه نسبت به مسیحیان دارند و تمام آنها در دو منطقه آفریقا و خاورمیانه
واقعند.از میان ده کشور اول
که عرصه را بیش از همه بر مسیحیان تنگ کردهاند، کره شمالی مقام اول، سومالی مقام دوم
و سوریه مقام سوم را داراست.پس از این سه کشور،
عراق، افغانستان، عربستان سعودی، مالدیو، پاکستان، ایران و یمن به ترتیب مقام چهارم
تا دهم را به خود اختصاص دادهاند.
معیار رتبه بندی کشورها
در این فهرست بر اساس سرکوب مسیحیان به خاطر ایمان مذهبی آن ها است و ملاک های سیاسی،
اقتصادی، اجتماعی، قومی و غیره را دربرنمی گیرد. به نوشته سایت محبت نیوز که خبرگزاری
مسیحیان ایران است، این سازمان درفهرست امسال خود درباره ایران نوشته است:«جفای مذهبی
بر برخی از اقلیت ها مانند مسیحیان و بهائیان
از سال ۲۰۰۵ افزایش یافته است. جمهوری اسلامی
می گوید که تنها اقوام ارمنی و آشوری ایران می توانند «مسیحی» باشند و فارس
ها به صورت فطری مسلمان به حساب می آیند. از این رو نوکیشان یا ایرانیان مسیحی که از
لحاظ قومی فارس محسوب می شوند، مرتد فطری هستند. همین امر سبب شده که تقریباً همه فعالیت های مسیحیان، از بشارت تا تعلیم کتاب مقدس
و انتشار آن و کتاب های مسیحی به فارسی زبان غیرقانونی اعلام شوند.
ماده ۲۲۵ قانون جدید
مجازات عمومی، مصوب سال ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، که به گفته مقامات قضايی ايران بر اساس حدود ۶ آيه
صريح قرآن در ۶ سوره مختلف، روايات، احاديث و کردار پيامبر اسلام و امامان شيعه و فتوای
اکثر قريب به اتفاق مجتهدان شيعه، تدوين شده است، ارتداد یا تغییر دین برای مسلمانان
را به دو مقوله "ارتداد فطری و ملی" تقسيم کرده و برای مردان مرتد مجازات
مرگ و برای زنان مرتد مجازات حبس دايم تعيين کرده است.
پس از انتشار این
قانون، رئيس دوره ای اتحاديه اروپا در بيانيه ای اعلام کرد:« ماده ۲۲۵ این لایحه نقض
آشکار تعهدات جمهوری اسلامی به کنوانسیون های بین المللی حقوق بشر است» و از مقام های
ايران در دولت و مجلس خواست برای احترام به تعهدات خود آن را تعدیل کنند.
سخنان رهبر: فرمان آتش
به نوشته سایت محبت نیوز در سالهای دولت
اصلاحات فشار بر مسيحيان کاهش يافته بود، اما از زمان روی کار آمدن دولت محمود احمدینژاد
فشارها بر مسیحیان و بهائیان و درویشان و دیگر دگر باوران افزایش یافت و پس از آن به
اوج رسید که آیت الله خامنه ای در روز ۲۷ مهر ۱۳۸۹ در اولین روزسفر ۹روزه اش به قم ضمن اعلام آن که «فتنه سال ۸۸ کشور را در برابر میکروبهای سیاسی و اجتماعی واکسینه کرد»، گفت «دشمنان
اسلام» قصد دارند که دین را در جامعه ایران تضعیف کنند و برای این کار، از جمله به
«اشاعه بی بند و باری و اباحی گری، ترویج عرفان های کاذب، ترویج بهائیت و گسترش کلیساهای
خانگی» می پردازند.در پی آن مقام های سیاسی و مذهبی دیگر و رسانه های حکومتی با سخنان و
نوشته های خود به این موج دامن زدند تا مقام های امنیتی و قضایی بتوانند سازمان یافته
تر به دگر باوران و اقلیت های مذهبی هجوم آورند.
حمله به مسیحیت در سخنان مقام های مذهبی
محمد تقی مصباح یزدی- چندی بعد از سخنان
علی خامنه ای در اردیبهشت ماه ۱۳۹۰، محمدتقی مصباح یزدی، از بانیان عقاید مهدویت باوری، که نامش به عنوان
مرجع صدور فتوای قتل ها در جریان قتل های زنجیرهای شهرت دارد از «ترويج مسيحيت» در
برخی استانها انتقاد کرد و گفت: «در راستای مبارزه با مسيحيتی كه در بعضي استان ها
رواج پيدا میكند كارهايی انجام گرفته و هزينههايی هم صرف شده است اما بازدهی ندارد
به اين دليل كه برنامه و نظارتی نیست.»
حملات مقام های امنیتی و سیاسی
علی لاریجانی – رئیس مجلس شورای اسلامی،
یک روز پس از سخنان آقای خامنه ای، در نطقی در مجلس، اظهارات او را که از مسئولان خواستار
برچیدن کانون عرفانهای بدلی شده بود، دلیل دیگری بر جدی بودن حمله حکومت به اقلیتهای
اجتماعی و مذهبی شمرد.
رسانه ها و سایت های حکومتی
رسانه های حکومتی، از صدا و سیما تا روزنامه
ها و سایت های خبری رسمی و نیمه رسمی، نیز با اشاعه این اتهام ها می کوشند افکار عمومی
ایرانیان را به مسیحیان و نوکیشان بدبین کنند. سایت خبر انلاین نزدیک به علی لاریجانی
در تیرماه ۱۳۹۰ مسیحیت و بهاییت را در کنار هم قرارداد
و به هردو تاخت آورد. و این در حالی بود که در قانون اساسی جمهوری اسلامی، مسیحیت در
کنار ادیان زرتشتی و یهودی جزو ادیان رسمی شناخته شده.
اجباری شدن تهیه فهرست اعضای کلیساها برای
وزارت اطلاعات
وزارت اطلاعات در ادامه اعمال محدودیت های
بیشتر بر نوکیشان مسیحی، با ارسال دستورالعمل هایی، رهبران کلیساها را در تهران و برخی
شهرستانها تحت فشار قرار داده است. روز ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ مسئولان و رهبران کلیسای جماعت ربانی مرکز در تهران از اعضای کلیسای خود
خواستند اسامی خود راهمراه با شماره ملی و دیگر مشخصات در اختیار رهبران کلیسا قرار
دهند تا به وزارت اطلاعات تحویل شود.
محدودیت برای کلیساها، از تعطیل تا ممنوعیت
استفاده از زبان فارسی
از هنگام نطق آیت الله خامنه ای درقم در
سال ۱۳۸۹ تاکنون بسیاری از کليساها تعطيل و بناهای
تاریخی آنها تخریب شده و از برگزاری مراسم کليسايی جلوگيری به عمل آمده است.آخرین مورد آن تعطیل کلیسای جماعت ربانی
در جنت آباد تهران بود.به نوشته سایت محبت نیوز، کلیسای جنت آباد در غرب تهران به دستور اداره حفاظت و اطلاعات سپاه پاسداران
جمهوری اسلامی تعطیل شد. این کلیسا بیش از ۱۰۰ عضو داشت و همه برنامه
هایی که در آن اجرا می شد به زبان فارسی بود. محبت نیوز تعطیلی این مرکز را نشانه افزایش
محدودیت ها و فشار ها از سوی دولت ایران بر مسیحیان به ویژه نوکیشان مسیحی ارزیابی
کرده است.
بنا بر خبری که روز هفتم اسفند ۱۳۹۰ منتشر شد به دستور وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی خدمات به زبان فارسی دو
کلیسای مسیحی: «کلیسای پروتستان عمانوئیل» و «کلیسای انجیلی پطرس مقدس» که در تهران
به ثبت رسمی رسیدهاند، تعطیل شد.
در آذر ماه ۱۳۸۸ نیز کلیسای جماعت ربانی مرکز در تهران از دادن خدمات به زبان فارسی و
در روز جمعه منع شد.
مقام های وزارت اطلاعات از کلیساها خواسته
اند به جای جمعه ها خدمات خود را روزهای یکشنبه ارائه دهند. در روزهای جمعه کلیسا مکانی
بود برای گردآمدن نوکیشان و مسیحیان و مسلمانان. اما روز یکشنبه در ایران روزِ کاری
ست و گزارش ها حاکی از آنست که محدودیت های جدید باعث کاهش تعداد اعضای این دو کلیسا
به نصف شدهاست.
درهای كلیسای پنتاکوت و رسمی آشوری كرمانشاه
نیز از تاریخ ١٢ دی ١٣٨٨ با حکم مقام های قضایی و امنیتی به بهانه ترویج مسیحیت در
بین فارسی زبانان مسلمان و بشارت انجیل، به روی مسیحیان بسته شد. كشیش این كلیسا «ویلسون
عیسوی» نیزدر ۱۳ بهمن ماه ۱۳۸۸بازداشت شد و پس
از گذراندن ۵۴ روز در زندان دستگرد اصفهان با سپردن وثیقه
به طور موقت آزاد شد.
انجیل سوزی
در اسفند ۱۳۸۹ اداره بازرسی و كشف كالای قاچاق با هماهنگی نیروی امنیتی سپاه پاسداران،
۲ كارتن كتاب حاوی بیش از ۳۰۰ جلد كتاب مقدس را كه در داخل یك اتوبوس كشف و ضبط شده بود، همراه با برخی
دیگر از كالاهای قاچاق نظیر مواد مخدر ومشروبات الكلی سوزاند.
در خرداد همان سال نیز در اقدامی مشابه
صدها جلد کتاب مقدس مسیحیان در شهرستان سردشت سوزانده شد و خبر آن با عکس و تفصیلات
در رسانهها منعکس شد.
این در حالی ست که مسلمانان برای کتاب مقدس
خود قرآن احترام فراوان قائلند و بی حرمتی به آن را برنمی تابند.
قتلهای فراقضایی
بسیاری معتقدند بیشترین تهدیدات جانی که
نوکیشان پروتستان عموما با آن روبرو هستند، خطر قتلهای فراقضایی است. مهدی دیباج، یکی
از کشیش هایی که به ارتداد متهم شد، در سال1363 دستگیر شد و در سال 1372 به اعدام محکوم شد. او در دی سال1372، پس از اینکه خبر
پرونده اش در رسانه های بین الملل منعکس شد و فشار روی نمایندگان مجلس کشورهای خارجی،
سازمانهای حقوق بشری، اتحادیۀ اروپا، مجلس نمایندگان آمریکا و رهبران کلیسا زیاد شد
آزاد گردید. او ده سال را در زندان سپری کرده بود. شش ماه پس از آزادی مهدی دیباج،
جسدش در یک جنگل پیدا شد. کسانی که مسئول قتل او بودند هرگز شناسایی نشدند.
همچنین هاییک هوسپیان که در عرصۀ عمومی
ازمهدی دیباج دفاع می کرد، تحت شرایط مشکوکی کشته شد. هوسپیان که خود یک کشیش بود،
در سال 1372، سه روز پس از اینکه به آزادی دیباج کمک کرد ناپدید شد. یازده روز بعد
جسدش پیدا شد ، اما قاتلان وی هرگز شناسایی نشدند. اعضای خانوادۀ هوسپیان به کمپین
گفتند که در تحقیقات مرگ هاییک هوسپیان اشکالات بسیار زیاد و نشانه های کوتاهی شدیدی
وجود داشته است.
همچنین جسد تاتیوس میکائیلیان، کشیشی که
پس از مرگ هوسپیان رییس شورای پروتستانها شد، در حالی که چندین بار به سرش شلیک شده
بود نیز در سال 1372 پیدا شد. مقامات ایرانی ادعا کردند که گروه مخالف مجاهدین خلق این جنایت
را مرتکب شده است و سه عضو سازمان مجاهدین خلق را که به این جرم اعتراف کرده بودند
را محکوم کردند. اما منابع مطلع نسبت به نقش سازمان مجاهدین خلق در قتل میکائیلیان
ابراز شک کرده اند و مقامات وزارت اطلاعات را مسئول آن دانسته اند.
در واقع چندین گزارش مربوط به قتل مشکوک
رهبران مسیحی توسط مهاجمین ناشناس ومتعاقبا نقص بررسی وتحقیق در مورد این حوادث وجود
داشته است. در سالهای بعد از انقلاب سال 1357، مهاجمان ناشناس پروتستانهای سرشناس ایران
مانند کشیش ارسطو سیاح و بهرام دهقانی را به قتل رساندند و تلاش کردند تا اسقف کلیسای
انجیلی حسن دهقانی، پدر بهرام دهقانی، را به قتل برسانند. مرگهای مشکوک دیگر شامل مرگ
اسقف محمدباقر یوسفی است که طبق گزارشات جسد او در سال 1374 در حالی که از درختی دار زده شده بود کشف شد و همچنین کشیش قربان تورانی،
رهبر یک کلیسای خانگی که مطابق گزارشات گلوی وی در مقابل خانه اش در سال 1383 بریده شد. فقدان تلاش برای تحقیقات در پی این قتل ها نشانه از همدستی
دولت یا در قتل و یا در سرپوش گذاشتن بر آن دارد.
محکومیت به ارتداد، اعدام حسین سودمند،
و سوء قصدهای لاینحل رهبران مسیحی زنگ خطری برای همۀ مسیحیان است. همچنین افرادی که
مورد مصاحبه قرار گرفتند به کمپین گفتند که ماموران قضایی یا امنیتی در زمان دستگیری،
بازجویی، و بازداشت آنها را مستقیما با اتهام ارتداد و اعدام تهدید می کردند و یا آنها
را تهدید میکردند که بعد از آزادی به صورت فراقضایی کشته خواهند شد.
محاکمۀ نوکیشان مسیحی به عنوان تهدید علیه
امنیت ملی
در حالیکه مقامات قضایی بعضی وقتها به مسیحیان
اتهامات مذهبیِ ارتداد یا توهین به مقدسات (که به نظر می آید توسط دادستان ها و قضات
به جای اتهام ارتداد استفاده می شود تا از انتقاد بین المللی جلوگیری کند) وارد می
کنند، محاکمۀ نوکیشان پروتستان در دادگاههای انقلاب برای جرمهای سیاسی یا جرمهایی علیه
امنیت ملی بیشتر متداول است. اتهاماتی که از همه بیشتر رواج دارند شامل “تبلیغ علیه
نظام،” “اقدام علیه امنیت ملی،” “تماس با کشور متخاصم خارجی” و یا “تماس با گروههای
ضد نظام” و “تبانی با دول اجنبی متخاصم” هستند. طبق یافته های کمپین مدارکی که مبنای
این اتهامات و محاکمات قرار می گیرند فعالیتهای سادۀ مسیحیت مانند تبلیغ مسیحیت، میزبانیِ
مراسمِ نیایش یا جلسات مطالعۀ انجیل، حضور در کنفرانس های مسیحی، و توزیع انجیل می
باشند. همچنین مقامات ایرانی غالبا ارتباط با سازمانی که در خارج از کشور قرار داشته
باشد را یک جرم علیه امنیت ملی محسوب می کنند.
فقدان طی مراحل قانونی در جریان دادگاهها
جریان دادگاهها در مواردی که به مسیحیان
پروتستان مربوط میشود معمولا با فقدان طی مراحل قانونی در ایران روبروست. در این
حین چندین مصاحبه شونده اظهار داشته اند که به وکیل دسترسی نداشتند و یا اینکه اگر
به وکیل دسترسی داشتند، وکیل آنها از دسترسی کامل به پروندۀ موکلش منع شده بود و بنابراین
قادر به ارایۀ یک دفاعیۀ کامل در دادگاه نبوده اند.
نتیجه گیری
شواهد آزار و اذیت سیستماتیک و تبعیض علیه
نوکیشان مسیحی در ایران، که ناقض حقوق بین المللی و حقوق آنان طبق قانون اساسی کشور
ایران است، از طریق شهادت دست اول و مستندات در این گزارش به تفصیل نمایش داده شده
است. همانگونه که در مورد تبرئۀ کشیش یوسف ندرخانی از اتهام ارتداد دیدیم، حکومت ایران
نشان داده است که نسبت به فشار بین المللی پاسخگوست. اما صدها نوکیش پروتستان تحت عنوان
اتهامات مبهم “امنیت ملی” هنوز اذیت و آزار میشوند و در خطر اتهام ارتداد و مسیحیان
نوکیش هنوز از حقوق اولیۀ خود در تقریبا
تمام زمینه های زندگی محروم هستند.